5 maddede Katar-Suudi Arabistan kavgası

Donald Trump’ın ABD başkanı olduktan sonra ilk yurtdışı seyahatini gerçekleştirdiği ülke olan Suudi Arabistan ile Katar arasında yaşanan gerginlik, Katar’ın resmi sitesinin hacklenmesi ve Suudi Arabistan’da Katar kaynaklı haber sitelerine erişim engeli getirilmesi ile tırmandı. Yaşanan gerilimi Odatv okurları için 5 madde halinde derledik:

1. BÜYÜKELÇİLER NEDEN GERİ ÇEKİLDİ

Suudi Arabistan, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri 5 Mart tarihinde yaptıkları ortak bir açıklama ile Katar’dan büyükelçiliklerini çekme kararı aldı. Bu karar, Körfez İşbirliği Teşkilatı’nın (KİK) sarsılması anlamına geliyordu. Katar’ın Arap Baharı olarak adlandırılan süreçlerdeki tavrı ve kimi örgütlere sürmekte olan desteği, Arap dünyasının istikrarını bozduğu gerekçesi ile tepki gördü. Suudi medyası, bu hamlelerden yola çıkarak Katar’ın “komşularına karşı yürüttüğü entrikalar” ile ilgili haberler yayınlamaya başladı.

2. MÜSLÜMAN KARDEŞLER'E TAVIR FARKI

ABD başkanı Donald Trump, geçtiğimiz ay Suudi Arabistan’ı ziyaret etmiş, iki ülke arasındaki görüşmelerin ana gündemini ekonomik anlaşmalar ve silah anlaşmaları oluşturmuştu. Suudi Arabistan’ın ABD’den 110 milyar dolar tutarında silah alacağı bu anlaşma ile taahüt altına alınırken, enerji alanında da önemli anlaşmaların altına imza atılmıştı. Daha sonra Mısır Devlet Başkanı Sisi ile görüşen Trump, iki ülke arasındaki ilişkilere dair olumlu sinyaller vermiş, ayrıca her iki ziyarette de İslamcı terörün engellenmesi gerektiğini vurgulamıştı. Katar’ın ise Müslüman Kardeşler’e ve Hamas’a desteği biliniyor. Müslüman Kardeşler ile Suudi Arabistan arasında geçmiş yıllarda olumluydu. Ancak Mısır’da yaşanan darbe Müslüman Kardeşler’i Suudi Arabistan açısından şüpheli bir aktör haline getirdi.

“Arap Baharı”nın ardından bölgedeki istikrarlı dış siyaset politikası, bölgede yaşanan sarsıntıların etkisiyle zora giren Suudi Arabistan, bir yandan bölgedeki monarşi rejimlerin süreceğini ummuş, bir yandan da Mısır’daki Sisi rejimi ile bir uyum politikası gütmek zorunda kalmıştı. Bölgede, daha önce kurduğu istikrarlı siyasi konumunu korumak istemişti. Bölgede, bu dış siyaset anlayışını sarsan tek aktör ise Katar oldu.

3. İRAN KONUSUNDA YOL AYRIMI

Yaşanan gelişmelerin ardından, Katar’ın resmi sitesindeki yayınlanan bir İran değerlendirmesi gerilimi iyice arttırdı. Katar Emiri’nin İran’ı “görmezden gelinemeyecek bir bölgesel ve İslami güç” olarak tanımlayan ifadelerinin yer aldığı bir değerlendirmenin yayınlanması üzerine Katar’ın resmi sitesinin hacklendiği açıklandı ve Katar kaynaklı haber sitelerine ulaşımın engellendiği bildirildi. Katar Emiri’nin İran ile aralarındaki tarihsel mesafeye rağmen attığı bu adım, kimi kesimlerce bölgedeki Suudi baskısını hafifletme girişimi olarak yorumlandı.

4. İSLAMCILAR İÇİNDE KATAR-SUUDİ ARABİSTAN TARTIŞMASI

Körfez’de yaşanan gerginliğin Türkiye’ye nasıl yansıyacağı ise merak ediliyor. Türkiye’deki İslamcı kesimin bir bölümünün Katar ile olan özel yakınlığının İslamcı cenah içerisinde nasıl bir etki yaratacağı da ayrı konu. Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun Katar ile olan yakın ilişkileri biliniyor. Son zamanlarda AKP cenahı içerisinde yaşanan sert tartışma ve karşılıklı suçlamalara bir de Katar- Suudi Arabistan gerilimi eklenebilir.

5. EL CEZİRE MESELESİ

Katar’ın en büyük medya kuruluşlarından biri olan Al Jazeera’nin Türkiye şubesi olan Al Jazeera Türk 3 Mayıs itibariyle Türkiye’deki yayınını sonlandıracağını belirterek, çalışanlarına bağlılıkları ve çabaları için teşekkür eden bir veda yazısı yayınlamıştı. Tüm bu gelişmeler ile aynı zamana denk gelen kapanış, kapanış kararında Katar- Suudi Arabistan geriliminin ve Türkiye’nin bu noktadaki tavrının etkisi var mıdır sorusunu akla getiriyor. Bilindiği gibi yakın zamanda Al Jazeera’nin Mısır ve Suudi Arabistan’daki şubeleri de kapatılmıştı.

Davutoğlu ve Erdoğan’ın Al Jazeera konusundaki görüş farklılığı daha önce Odatv sayfalarına yansımıştı. Al Jazeera’nin televizyon yayınının hayata geçmesinin beklendiği sıralarda, 2013’te, Davutoğlu’nun Al Jazeera’nin yayına girmesi konusunda oldukça istekli olduğu, Erdoğan’ın ise çekimser kaldığı öğrenilmişti.

Akın Art